Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile İlgili Düzenlemeyi İçeren Kanun Teklifi TBMM Genel Kurulu’nda Kabul Edilerek Yasalaştı
Kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar (“EYT”) olarak geçen ilgili düzenleme, 1 Mart 2023 tarihinde Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yasalaşmıştır.
- Kimler Yararlanıyor?
506 sayılı Kanunun geçici 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi, 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 2925 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi ve 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesi hükümlerine göre, prim gün sayısını ve çalışma süresini doldurup, teklifin yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacaklardır.
Buna yönelik olarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmaz ve geriye dönük hak talep edilemez.
- Koşulları Nelerdir?
8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişi olanlar, yaş sınırı bulunmaksızın, Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur ayrımı gözetilmeden emekli olabilecektir.
Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacaktır.
- Ne zaman başvurulacak?
Yasa, Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecektir. İlgili düzenleme kapsamına giren kişiler, yasanın yürürlüğe girmesinin ardından başvuruda bulunabilecek ve başvuruyu takip eden ay maaş alma hakkına sahip olabileceklerdir. EYT kapsamında ilk maaşların ise Nisan 2023 döneminde ödenmesi beklenmektedir.
- İşverenler kapsama dahil olan ve bu doğrultuda emekli olan çalışanlara hangi ödemeleri yapmalıdırlar?
İşverenler, kapsama dahil olan ve bu doğrultuda emekli olan çalışanlara kıdem tazminatı ve mevcutsa diğer işçilik alacaklarını ödemelilerdir. Bu kapsamda iş sözleşmesi ilişkisi tam bir şekilde tasfiye edilecektir. Düzenlemeyle birlikte işverene kıdem tazminatı için kredi desteği de sağlanacaktır.
- İşverenler bu kapsamda emekli olan çalışanları yeniden işe almak zorunda mıdır?
İşverenlerin bu kapsamda emekli olan çalışanları yeniden işe alma zorunlulukları bulunmamaktadır. Emeklilikten sonra aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçilerin önceki dönemleri tamamen tasfiye edilmekte, kıdem hakları sıfırlanmakta ve taraflar arasında yeni bir iş sözleşmesi meydana gelmektedir.
- Aynı işyerinde yeniden işe giren çalışanların işçilik hakları nelerdir?
Yargıtay içtihatlarına göre işçinin işyerinde emeklilik sonrası çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu sebeple, yeni dönemde işçi ücreti, yıllık izin süresi, yan hakları baştan karşılıklı bir şekilde belirlenebilir.
Yeni düzenleme kapsamında ilk kez yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel sektör iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanacak.
Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı bu indirimden tekrar yararlanılamaz. Bu indirimden, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan diğer şartlar sağlanmak kaydıyla yararlanılır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirlenecektir.
ÇELİKBAŞ HUKUK BÜROSU 02/03/2023
KAYNAKLAR
- https://www.csgb.gov.tr/haberler/emeklilikte-yasa-takilanlar-ile-ilgili-duzenlemeyi-iceren-kanun-teklifi-tbmm-genel-kurulu-nda-kabul-edilerek-yasalasti-1/
- https://www.sgk.gov.tr/Haber/Detay/Emeklilikte-Yasa-Takilanlar-ile-Ilgili-Duzenlemeyi-Iceren-Kanun-Teklifi-TBMM-Genel-Kurulunda-Kabul-Edilerek-Yasalasti-2023-03-01-01-42-59
- https://www5.tbmm.gov.tr/kanunlar/k7438.html