Bankalar, tüketici kredilerinden uzun yıllardan beridir “dosya masrafı” veyahut bir başka ad altında tüketicilerden çeşitli defalar kaynağı belirtilemeyen bazı ödemeler almaktaydı. İşbu durum, uygulamada büyük sıkıntılar doğurmuş ve birçok tüketici, yasal mercilere kendisinden haksız yere alınan bu meblağların iadesi için başvurmuştur.
Ancak, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından 3 Ekim 2014 tarihli ve 29138 sayılı Resmi Gazete’de Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik yayımlanmış ve uygulamada uzun yıllardır yaşanan bu sorunun giderilmesi amaçlanmıştır.
Bu Yönetmelik’e ilişkin olarak öncelikle belirtmemiz gerekir ki, Yönetmelik’in kapsamında olan grup, “Finansal Tüketici” grubudur. Bu Yönetmelik ile birlikte, ilk defa mevzuatımıza “Finansal Tüketici” kavramı girmiştir. Finansal Tüketici kavramı ise, kuruluşlarca kendisine ürün veya hizmet sunulan tüketici şeklinde ifade edilmiştir. Önemle vurgulamak gerekir ki, salt tüketici kavramı ile “finansal tüketici” kavramı aynı ifadeleri içermektedir.
Tüketicilere kullandırılacak krediler için, hiçbir suretle istihbarat ücreti, kredi işlem fişi ücreti, ödeme planı değiştirme ücreti, değişken taksitli ödeme planı ücreti ve benzeri ücretler alınamamaktadır. Ancak, sistemin işletilmesi ve operasyonel süreçlerin yönetilmesi amacıyla kullandırılan kredi anaparasının binde beşini geçmemek üzere kredi tahsis ücreti artık alınabilmektedir. Bu konuda tüketicilerin dikkatli olması gereken husus, kredi tahsis ücretinin kullanılan kredi anaparanın %0,5’ini geçmemesidir. Aksi bir durum halinde, fazla alınan miktar, yasal yollardan geri alınabilecektir. Böylelikle, dosya masrafı veyahut çeşitli adlar altında tüketicilerden alınan masraflar, “kredi tahsis ücreti” adı altında toplanmıştır ve ilgili mevzuat ile bu miktarın sınırı dâhilinde bankaların işlem masrafı alması hükme bağlanmıştır.
Aynı şekilde, taşınır ve taşınmazlara ilişkin rehin, ipotek ve ekspertiz işlemlerinde yalnızca üçüncü kişilere ödenen ücretler alınabilir ve bunların da yasal belgelere dayandırılması esastır. Ayrıca, tüketicilerin ilgili kuruluşlardan “borçlarının bulunmadığına dair” talep ettikleri bilgi yazıları için bir defaya mahsus olmak üzere ücret alınamamaktadır.
Son olarak önemle belirtilmesi gereken bir husus vardır ki, bu Yönetmelik hükümleri yürürlük tarihinden sonra kurulacak sözleşmelere uygulanmaktadır. Bir başka deyişle, bu Yönetmelik, 3 Ekim 2014 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdiğinden, bu tarih öncesinde akdedilen sözleşmeler ilişkin olarak, uygulanan ve haksız yere alınan dosya masrafı, kredi tahsis ücreti, vs. yasal yollara müracaat edilerek geri alınabilecektir.
İlgili yönetmeliğin tam metni için aşağıdaki linki tıklayabilirsiniz:
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141003-8.htm
Saygılarımızla,
ÇELİKBAŞ HUKUK BÜROSU