Giriş
Resmî Gazete’de 17.04.2021 tarihinde yayımlanan 7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu (“Kanun”) kapsamında birtakım düzenlemeler yapılmıştır. Söz konusu Kanun’da; kimler hakkında ve hangi konularda araştırma ve soruşturma yapılacağı, yapılan güvenlik soruşturmaları ve arşiv araştırmalarından elde edilecek verilerin ne şekilde kullanılacağı, soruşturmanın hangi merciler tarafından yürütüleceği, elde edilecek verileri değerlendirecek olan Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ve çalışma yöntemi, elde edilen verilerin saklanma sürelerine ilişkin detaylar düzenlenmektedir.
- Hakkında Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yapılacak Kişiler Kimlerdir?
Kanun’un 3.maddesi 1.fıkrasına göre ‘’Arşiv araştırması, statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında yapılır.’’ Ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ile ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler, üst kademe kamu yöneticileri, özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler ile milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler bakımından ise güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılır.
- Arşiv Araştırması ve Güvenlik Soruşturmasında Hangi Konularda Veri Elde Edilir?
Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasına göre yapılacak arşiv araştırmasında; kişinin adli sicil kaydının, kişinin kolluk kuvvetleri tarafından hâlâ aranıp aranmadığının, kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171. maddesinin 5. ve 231. maddesinin 13. fıkraları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların, kişinin hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının, mevcut kayıtlardan tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Güvenlik soruşturması ise, arşiv araştırmasından elde edilecek bilgilere ek olarak kişinin; görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinin, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin, terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının, mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesi amacıyla yapılmaktadır. Milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis ve hizmetlerde istihdam edilecek kişiler için yapılacak değerlendirme, ilgili bakanlık ya da kamu kurumları bünyesindeki Değerlendirme Komisyonunca yapılır.
- Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasının KVKK Bakımından İncelenmesi
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasından elde edilecek kişisel verilerin güncel ve doğru olması gerekmektedir. Elde edilen veriler işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olmalıdır. Bu veriler elde edilirken Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 4. maddesindeki genel ilkelere aykırı hareket edilemez.
KVKK Madde 4:
(1) Kişisel veriler, ancak bu Kanunda ve diğer kanunlarda öngörülen usul ve esaslara uygun olarak işlenebilir.
(2) Kişisel verilerin işlenmesinde aşağıdaki ilkelere uyulması zorunludur:
a) Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma.
b) Doğru ve gerektiğinde güncel olma.
c) Belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenme.
ç) İşlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma.
d) İlgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilme
Millî savunma, millî güvenlik, kamu güvenliği, kamu düzeni ve ekonomik güvenlik ile ilgili istihbarat faaliyetleri kapsamında elde edilen bilgiler ilgili kişiye verilemez. Bu Kanun kapsamında elde edilen kişisel veriler amacı dışında işlenemez ve aktarılamaz. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununun 10. maddesi 1. fıkrasına göre ‘’Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sırasında elde edilen kişisel veriler, işlenme amacının ortadan kalkması hâlinde veya her durumda iki yılın sonunda değerlendirme komisyonlarınca silinir ve yok edilir.’’ Aynı Kanun maddesinin 2. fıkrasına göreyse ‘’Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapan birimlerdeki istihbari faaliyete konu olmayan ilgilisine ait güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına ait veriler iki yılın sonunda silinir ve yok edilir.’’
SONUÇ
7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nda yapılan düzenlemeler hukukun birçok alanıyla doğrudan ilgilidir. Dolayısıyla Kanun maddelerinin titizlikle uygulanması gerekmektedir. Özellikle kişilerin arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması yapılırken kişisel verilerinin korunmasının ihlal edilmemesi büyük önem arz etmektedir. Yeni hayata geçirilecek olan bu düzenlemeyle sürecin ne şekilde ve nasıl ilerleyeceğini ilerleyen günlerde hep birlikte göreceğiz.
Saygılarımızla,
ÇELİKBAŞ HUKUK BÜROSU
*Yasal Uyarı*
İşbu makale bilgi ve deneyim paylaşımına yönelik olup yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki güvence vermemektedir. Çelikbaş Hukuk Ofisi, bu makalede yer alan her türlü bilgi ve sair içeriklerin doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmasından oluşacak zararlardan hiçbir şekilde sorumlu değildir.
Bu sitede paylaşılan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır; Türkiye Cumhuriyeti Barolar Birliği’nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez. Bu bilgilerin iletilmesi hiçbir şekilde avukat müvekkil ilişkisi oluşturmaz. Bu bilgiler en son hukuki durumu yansıtmayabileceğinden okuyucular güncel durum hakkında bir avukata danışarak hareket etmelidirler.