GİRİŞ
4269 sayılı Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Çerçeve Yönetmelik (“Çerçeve Yönetmelik”) 10/07/2021 tarihli 31537 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup işbu Çerçeve Yönetmelik ile 13/11/2001 tarihli ve 2001/3529 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
ÇERÇEVE YÖNETMELİK KAPSAMINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Ülkemizde piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin genel usul ve esaslar Avrupa Birliği sistemi ile uyumlu olarak düzenlenmekte olup işbu Çerçeve Yönetmelik, yaşanan teknolojik gelişmelere uyum sağlamak amacı taşımakla birlikte Avrupa Birliği ile iş birliğini güçlendirebilecek bir yaklaşım izlemektedir. Bu kapsamda ürünlerin güvenli bir şekilde piyasaya arz edilmesi için gerekli ek düzenleneme ve yükümlülükler getirilmiş olup ek tanımlamalar yapılmıştır.
Öncelikle belirtmek isteriz ki Çerçeve Yönetmelik, açıklayıcı bir anlatımla hazırlanmış olup teknolojik gelişmeleri kapsayacak mahiyette yeni tanımlamalara yer verilmiş ve e-ticareti kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu kapsamda “Uzaktan İletişim Aracı” tanımına yer verilerek uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla piyasaya arz edilmesi hedeflenen, arz edilen, piyasada bulundurulan veya hizmete sunulan tüm ürünler işbu Çerçeve Yönetmelik kapsamına alınmıştır.
Çerçeve Yönetmelik ile ürünlerin piyasaya arzında aktif rol oynayan imalatçının, yetkili temsilcisinin, ithalatçının ve dağıtıcının yükümlülükleri ayrı ayrı açıklanmış olup ürünün piyasaya arz edilmesinde her aşamada yer alan ilgili kişi ürün güvenliğinden sorumlu tutulmuştur. Bu kapsamda ürünün piyasaya arzında mevzuata uygunluğun sağlanması, ürünün taşıyabileceği risklere karşı gereken tedbirlerin alınması ve gerektiğinde yetkili kuruluşlara bilgi verilmesi, taşıdıkları muhtemel risklerle orantılı olarak piyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan ürünlerinden numune alarak test edilmesi ve/veya inceleme yapılması, izleme faaliyetlerinin yürütülmesi gibi ve bu hususlarla sınırlı olmamak üzere ayrıntılı bir şekilde önemli yükümlülükler düzenlenmiştir.
İşbu Çerçeve Yönetmelik ile “İktisadi İşletmeci” tanımı hayatımıza girmiş ve iktisadi işletmeciler için özellikle ürünlerin izlenebilirliği ve ürünlerin taşıdığı risklerin azaltılması amacıyla ek yükümlülükler getirilmiştir.
Çerçeve Yönetmelik kapsamında öne çıkan bir diğer husus ise risk tanımlarının düzenlenmesi ve “ciddi risk taşıyan ürün” tanımlamasının eklenmesi olmuştur. Bu kapsamında yetkili kuruluşların acil müdahalesini gerektiren risk taşıyan ürünler “ciddi risk taşıyan ürünler” olarak nitelendirilmiş olup tüm risk taşıyan ürünler için yetkili kuruluşlara geniş bir yetki ve sorumluluk verilmiştir.
SONUÇ
Ürünlerin Uygunluğu ile Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair (AB) 2019/1020 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanan Çerçeve Yönetmelik kapsamında ürünün piyasaya arz edilebilmesi için tüm aşamalarda görev alan kişilerin yükümlülükleri ile yetkili kurum ve kuruluşların görev ve sorumlulukları ayrıntılı olarak açıklanmış olup bir ürünün fiziksel olarak veya uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla güvenli bir şekilde piyasaya arz edilebilmesi için gerekli tüm önlemler alınmaya çalışılmıştır. Bu Çerçeve Yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlar hakkında idari yaptırımlar uygulanacağını hatırlatır, bu alanda faaliyet gösteren Şirketlerin ilgili değişiklikleri inceleyerek gerekli önlemleri almaları gerektiğini belirtiriz.