Bilindiği üzere, ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu (“SGK”) tarafından maddi destek sağlanan ilaç sayısı gün geçtikçe azalmaktadır. Gelinen noktada ise, bu hususta mağduriyet yaşayanların arasına kanser hastaları da girmiştir. Her ne kadar, SGK tarafından uygulamada belirli kanser ilaçlarına ilişkin maddi destek kesilmiş olsa da mağdurların Anayasamız ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile korunan çekirdek haklarımızdan yaşam hakkının ihlali gerekçesi ile kanun yoluna başvurabilme ve ilaç temininde maddi destek alabilme imkânı vardır. Bu makalemizde buna ilişkin hususlar aktarılmıştır.
SGK’YA BAŞVURU ŞARTI
Türk Hukuk sistemimizde öncelikle idareye başvuru esastır. Zira hukuk sistemimiz öncelikle idareye başvuru yapılmasını, yapılan başvurunun idare tarafından olumsuz yanıtlanması halinde dava yoluna gidilmesini öngörmüştür. Huzurdaki başvurularda da ilk olarak başvurulması gerekilen idari merci başvuranın yerleşim yerindeki Sosyal Güvenlik Kurumu Müdürlüğüdür. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 4’üncü maddesinde “5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulması zorunludur. Diğer kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak kaydıyla yapılan başvuruya altmış gün içinde Kurumca cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılır. Kuruma karşı dava açılabilmesi için taleplerin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması şarttır. Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz.” hükmü yer almaktadır.
Diğer bir deyiş ile kanser ilaçlarına ilişkin maddi destek sağlanmasını talep eden kişi, öncelikle bu hususa ilişkin talebini SGK’ya yazılı olarak iletmeli, daha sonrasında SGK nezdinde bu talebe ilişkin olumsuz geri dönüş yapılması halinde bu hukuka aykırılık iddiasıyla idari işlemin iptaline ilişkin dava yoluna devam etmelidir. Burada önemle belirtmek gerekir ki, SGK nezdinde yapılacak başvurularda, Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği ve Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Başvurularına İlişkin Usul ve Esaslar’da yazılı kayıtlara önemle dikkat edilmesi gerekmektedir.
YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca SGK’ya yapılan kanser ilaçlarına ilişkin maddi destek talebinin reddedilmesi halinde işbu idari işlemin iptali için başvurulması gerekilen görevli mahkeme kural olarak iş mahkemesidir. Ancak burada altını çizmek gerekir ki, başvuranın memur veyahut emekli sandığına bağlı olması halinde görevli mahkeme idare mahkemesi olmaktadır. Burada ayrıca belirtilmesi gerekilen bir diğer husus ise 01.10.2008 tarihinde SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı’nın birleşmesi ile ortaya çıkan durumda anılan tarih öncesinde memuriyete sahip olanların idare mahkemesinde, anılan tarih sonrasında memuriyete girenlerin ise iş mahkemesinde anılan dava sürecini başlatması tavsiye edilmektedir.
KSEİNTİSİZ İLAÇ TEMİNİNE İLİŞKİN HUSUSLAR
Görevli mahkemenin iş mahkemesi veyahut idare mahkemesi olması fark etmeksizin, idareye karşı dava ikame edilirken kanser ilaç tedavisinin uzun sürdüğü ve yalnızca bir kutu ilaç ile hastanın tedavi ihtiyaçlarının karşılanmasının her zaman mümkün olmaması göz önünde bulundurularak, mahkemeden ilacın kesintisiz olarak karşılanması yönünde talepte bulunulmalıdır. Aynı zamanda mahkemeden ilacın hastaneye fatura edilmesi de talep edilmelidir.
YÜRÜTMEYİ DURDURMA KARARI
Görevli mahkemenin idare mahkemesi olması halinde, SGK’nın yapılan başvuruyu olumsuz yanıtlaması ve kanser ilaçlarına ilişkin maddi desteği kabul etmemesi halinde, işbu hukuka aykırı işlemin engellenmesi için yürütmeyi durdurma talepli iptal davası açılmalıdır.
İHTİYATİ TEDBİR KARARI
Kanser hastalığında ilaç temininin ivedi olarak gerekmesi nedeni ile ikame edilen dava sürecinde yargılamanın uzun sürebileceği göz önüne alındığında, davanın ihtiyati tedbir talepli açılması ve davanın sonuçlanması beklenmeksizin davacının yaşam hakkının tehlikede olmasından ilacın ivedilikle sağlanması talep edilmelidir.
SONUÇ
Ülkemizde SGK tarafından maddi destek sağlanan ilaç sayısı gün geçtikçe azalmaktadır. Bu nedenle, mağdurların kanser ilaçlarının SGK tarafından karşılanması için ilk olarak idareye başvuruda bulunması ve akabinde olumsuz yanıt alınması durumunda Anayasamız ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile öngörülen çekirdek haklarımızdan yaşam hakkının ihlali gerekçesi ile hukuka aykırı idari işlemin iptali için dava yoluna başvurması Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkeleri dikkate alındığında oldukça büyük bir önem taşımaktadır.
Kaynakça
- 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
- 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu
- 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu
*Yasal Uyarı*
İşbu makale bilgi ve deneyim paylaşımına yönelik olup yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki güvence vermemektedir. Çelikbaş Hukuk Ofisi, bu makalede yer alan her türlü bilgi ve sair içeriklerin doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmasından oluşacak zararlardan hiçbir şekilde sorumlu değildir.
Bu sitede paylaşılan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır; Türkiye Cumhuriyeti Barolar Birliği’nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez. Bu bilgilerin iletilmesi hiçbir şekilde avukat müvekkil ilişkisi oluşturmaz. Bu bilgiler en son hukuki durumu yansıtmayabileceğinden okuyucular güncel durum hakkında bir avukata danışarak hareket etmelidirler.